(၂၀၁၈) ခုနှစ်အတွင်းက ဂလိုရီယာသတင်းဂျာနယ်ရဲ့အခြေအနေကို အစီရင်ခံခြင်း
၂၀၁၉ ခုနှဈ၊ ဇနျနဝါရီလ၏ အယျဒီတာ့အာဘောျ
———————————————————————-
ဂလိုရီယာသတငျးဂြာနယျကို ဖေ့ဈဘုတျမှလညျးကောငျး၊ ဂြာနယျအငျတနကျစာမကြျနှာမှလညျးကောငျး၊ ပုံနှိပျစာရှကျမှ လညျးကောငျး ဝယျယူဖတျရှုအားပေးကွပါသော ပွညျတှငျးပွညျပရှိဂြာနယျဖတျပရိသတျမြား အားလုံးကို ၂၀၁၉ ခုနှဈတှငျ လိုရာဆနျ်ဒပွညျ့ဝလကြျ လူမှုဘဝအဖွာဖွာ အောငျမွငျကွပါစကွေောငျးဖွငျ့ နှုတျခှနျးဆကျသလိုကျပါတယျ။
ထုံးစံအတိုငျး နှဈစဉျ ဇနျနဝါရီလကို ရောကျတိုငျး၊ ဂလိုရီယာသတငျးဂြာနယျ၏ထုတျဝသေူနှငျ့အယျဒီတာ ခြုပျဖွဈသော ကြှနျတောျ့အနဖွေငျ့၊ ၂၀၁၈ ခုနှဈအတှငျးက ဂလိုရီယာသတငျးဂြာနယျ၏ အရောငျးအဝယျ၊ ဖွနျ့ခြီမှုနဲ့ ဈေးနှုနျးမြား (ဈေးကှကျအခွအေနေ) မြားကို အနညျးငယျအစီရငျခံလိုပါတယျ။
ဘာဖွဈလို့ ဂလိုရီယာသတငျးဂြာနယျရဲ့ စီးပှားရေးအခွအေနကေို ဂြာနယျဖတျပရိသတျမြားအား အစီရငျခံရ သလဲဆိုရငျ၊ ဒီဂြာနယျဟာ လူကွီးမငျးတို့တဈယောကျစီရဲ့ အားပေးနခွေငျးကွောငျ့ ရပျတညျနိုငျခွငျးဖွဈတာမို့၊ ဒီဂြာနယျဟာ လူကွီးမငျးတို့ပိုငျတဲ့ဂြာနယျလညျး ဖွဈတယျလို့ ခံစားတဲ့အတှကျ ဒီဂြာနယျရဲ့လကျရှိအခွအေနကေို ဂြာနယျဖတျပရိသတျမြားလညျး သိသငျ့တယျလို့ ကြှနျတောျ့အနနေဲ့ ခံယူတဲ့အတှကျ အစီရငျခံခွငျး ဖွဈပါတယျ။ဒီဂြာနယျရဲ့ ၂၀၁၈ ခုနှဈအတှငျး ဖွဈထှနျးမှုကို အောကျပါအတိုငျး အစီရငျခံလိုပါတယျ။
(၁)။ ဂလိုရီယာသတငျးဂြာနယျ၏ ၂၀၁၈ ခုနှဈအခွအေနတှေငျမူ၊ ဒီဂြာနယျကို ပိတျပငျထားတဲ့ ပုသိမျနဲ့ မန်တလး ဆရာတောျကွီး (၂) ပါးတို့ကတော့ (၂၀၁၅) ခုနှဈကနေ ဒီနှဈအထိ ဆကျလကျပိတျပငျထားဆဲ ဖွဈပါတယျ။ သို့သောျ ၎င်းငျးပိတျပငျထားတဲ့သာသနာ (၂) ခုထဲမှ ဂလိုရီယာသတငျးဂြာနယျကို ဝယျယူဖတျရှု လိုသူမြားက ဘုရားရှငျရဲ့ လမျးပွမှုကွောငျ့ တဈနှဈပွီးတဈနှဈ လူဦးရတေိုးလာပွီး ဖွနျ့ခြီပေးမယျ့သူမြားလညျး ဆကျလကျပေါျထှကျလာကွပါတယျ။
(၂)။ ဂလိုရီယာသတငျးဂြာနယျရဲ့ ပွညျတှငျးဈေးကှကျသဈအဖွဈ မိုးမောကျ၊ ဖယျခုံ၊ ကွာအငျး၊ ခြောငျးခှ၊ ဝဘေူလ၊ သံဖိုစသော မွို့ရှာ (၆) ခုတှငျ ၂၀၁၈ ခုနှဈအတှငျး တိုးခြဲ့နိုငျခဲ့ပါတယျ။
(၃)။ ဂလိုရီယာသတငျးဂြာနယျရဲ့ နိုငျငံခွားဈေးကှကျသဈအဖွဈ သွစတွေးလြားနိုငျငံရောကျ ကခငြျလူမြိုးတဈဦးက ဒီဂြာနယျကို သွစတွေးလြားနိုငျငံရှိဗမာစကားပွောကွသူမြားထံတှငျ ဖွနျ့ခြီပေးနပေါတယျ။
(၄)။ဂလိုရီယာသတငျးဂြာနယျရဲ့ထူးဆနျးသောဖွဈထှနျးမှုတဈခုကတော့၊ ၂၀၁၆ ခုနှဈမှစတငျပွီး ၂၀၁၈ ခုနှဈအထိ နိုငျငံခွားတှငျ ပညာတောျသငျသှားကွသော မွနျမာနိုငျငံမှ ရဟနျးတောျနှငျ့သီလရှငျတခြို့က ဂလိုရီယာသတငျး ဂြာနယျအား သူတို့ရဲ့စာတမျးပွုစုရာတှငျ အသုံးပွုမှီငွမျးရာကမြျးအဖွဈ အသုံးပွုခှငျ့ကို တောငျးခံလာခွငျး ဖွဈပါတယျ။ အဲဒီလိုတောငျးခံလာတဲ့အပေါျမှာ ကြှနျုပျအနနေဲ့ လိုလိုလားလား လကျခံပေးပွီး သူတို့အား ဂလိုရီယာသတငျးဂြာနယျကို အီးမေးလျဖွငျ့ လစဉျပေးပို့နခွေငျး ဖွဈပါတယျ။
(၅)။ တီးတိနျမွို့နယျမှ နှဈခွငျးခရဈယာနျဘာသာဝငျတဈဦးက ဂလိုရီယာသတငျးဂြာနယျကို ပုံမှနျဝယျယူဖတျရှုခွငျး အားဖွငျ့ ကကျသလဈသာသနာတောျရဲ့သှနျသငျခကြျတှကေို ပိုသိလာပွီး ကကျသလဈအသငျးတောျဖကျကို ပွောငျးဖို့ အတှကျ စဉျးစားနပေါတယျလို့ ဆိုကျဇံကကျသလဈဘုနျးတောျကွီးက ပွောပွပါတယျ။
(၆)။ ဂလိုရီယာသတငျးဂြာနယျရဲ့နယျကိုယျစားလှယျတဈဦးက ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ခုနှဈအတှကျ ဂြာနယျရောငျးရငှမြေား ကို ဂလိုရီယာသတငျးဂြာနယျတိုကျသို့ (ကပြျသိနျးလေးဆယျဝနျးကငြျ) မပေးသှငျးနိုငျမှုနှငျ့ဝမျးနညျးစှာ ကွုံတှေ့ရပါတယျ။ သူက ဒီငှကေို ၂၀၁၉ ခုနှဈအတှငျးမှာ ပွနျပေးသှငျးနိုငျအောငျ ဆုတောငျးပေးပါတယျ။
(၇)။ နောကျပွီးတော့ မွနျမာနိုငျငံရှိ ကကျသလဈ ခရဈယာနျဘာသာဝငျမြားနဲ့နိုငျငံသားမြားကို ကကျသလဈသာသနာ တောျရဲ့သှငျသငျခကြျတှေ၊ လှုပျရှားမှုတှနေဲ့ဥပဒေ ပညာပေးကဏ်ဍတှကေို တငျဆကျပေးနတေဲ့ ဂလိုရီယာ သတငျး ဂြာနယျကို လစဉျထုတျဝနေိုငျဖို့အတှကျ ကိုးရီးယားကကျသလဈ ဘာသာရေးအဖှဲ့အစညျး တဈခုက (၂၀၁၉-၂၀၂၀) ခုနှဈမှာ ငှကေပြျသိနျးနှဈရာတိတိကို ဂလိုရီယာ သတငျးဂြာနယျတိုကျသို့ လှုဒါနျးခဲ့ပါတယျ။
(၈)။ ဟိုး…..ခငြျးပွညျနယျ၊ ပလကျဝနယျဖကျရှိ ကြောငျးဆရာတဈယောကျက၊ ဒီဂြာနယျဟာ ကြှနျတောျတို့ကို မကြျစိဖှငျ့ပေးတယျ၊ နားစှငျ့ပေးတယျ၊ အစိုးရရဲ့ဥပဒတှေကေိုလညျး သိစတေယျ။ ဒီဂြာနယျသာ မရှိရငျ၊ ကြှနျတောျတို့မှာ သတငျး၊ သုတ၊ ရသ၊ ဥပဒတှေကေို မသိနိုငျဘူး။ ဒါကွောငျ့ ဒီဂြာနယျကို အားကိုးနပေါတယျလို့ ဖုနျးဖွငျ့လှမျးပွောပါတယျ။
နောကျဆုံးအနဖွေငျ့၊ ဤဂြာနယျကို ဖွနျ့ခြီရောငျးခပြေးကွသော၊ ဝယျယူအားပေးနကွေသော ရဟနျး ရှငျလူအပေါငျး ဆရာတောျကွီးမြား၊ ရဟနျးတောျမြား၊ သီလရှငျမြား၊ ဓမ်မဆရာ/မမြားနှငျ့ ဖတျရှုကွသော ဘာသာခွား ဓမ်မမိတျဆှမြေားနှငျ့ဘာသာတူညီအဈကိုမောငျနှမြား အားလုံးကို အထူးကြေးဇူးတငျရှိပါကွောငျးဖွငျ့ မှတျတမျးတငျဂုဏျပွုလိုကျပါသညျ။ အယျဒီတာခြုပျ