Myanmar junta executes leading democracy activists
Veteran democracy activist Kyaw Min Yu, better known as Ko Jimmy, and former National League for Democracy lawmaker Phyo Zayar Thaw were executed, along with Hla Myo Aung and Aung Thura Zaw, the Global New Light of Myanmar reported, without giving a date.
Their deaths mark the first judicial executions in the country in decades, and
human rights groups fear
more will follow. According to Human Rights Watch, 114 people have been sentenced to death in Myanmar since the
military seized power in a coup in February 2021.
Ko Jimmy and Phyo Zayar Thaw were accused by the military of being “ involved in terrorist acts such as explosion attacks, killing of civilians as informants,” junta spokesperson Zaw Min Tun previously told CNN. They were sentenced to death in January 2022, and last month Zaw Min Tun confirmed their appeals had been denied.
Civilian cases have been tried in military courts with proceedings closed to the public since the military seized power last year, ousting the elected government and reversing almost a decade of tentative democratic reforms.
Rights groups say these secretive military tribunals deny the chance to a fair trial and are designed for speedy — and almost certain — convictions, regardless of evidence.
United Nations Special Rapporteur on the situation of human rights in Myanmar, Tom Andrews, said in a
statement Monday he was “ outraged and devastated” by the executions.
“ My heart goes out to their families, friends and loved ones and indeed all the people of Myanmar who are victims of the junta’s escalating atrocities,” he said. “ These individuals were tried, convicted, and sentenced by a military tribunal without the right of appeal and reportedly without legal counsel, in violation of international human rights law.”
Acting Asia director for Human Rights Watch, Elaine Pearson, called the executions “ an act of utter cruelty,” that “ followed grossly unjust and politically motivated military trials.”
“ This horrific news was compounded by the junta’s failure to notify the men’s families, who learned about the executions through the junta’s media reports,” Pearson said in a statement Monday.
A spokesperson for United Nations Secretary-General António Guterres said earlier the UN was “ deeply troubled” by the decision to execute the men, calling it a “ blatant violation of the right to life, liberty and security of person,” referring to an article in the Universal Declaration of Human Rights.
Amnesty International said it has recorded an “ alarming” increase in the number of death sentences in the country since the takeover that it said were designed to “ sow fear.”
“ The death sentence has become one of many appalling ways the Myanmar military is attempting to sow fear among anyone who opposes its rule, and would add to the grave human rights violations, including lethal violence targeted at peaceful protesters and other civilians,” the organization said on Twitter in June.
An Amnesty report from 2021 said the last judicial execution in Myanmar known to have taken place was in 1988. There have been numerous death sentences in the country since, but they’ve usually been “ commuted through mass pardons,” Amnesty said.
CNN has been unable to independently verify when the last execution by the state was carried out in Myanmar.
Prominent activists
Phyo Zayar Thaw, 41, was formerly a lawmaker in Myanmar’s lower house of parliament for the then-ruling National League for Democracy — the party of ousted state counselor
Aung San Suu Kyi.
Before becoming a politician, Phyo Zayar Thaw was a popular hip hop artist and a founding member of pro-democracy youth organization Generation Wave. He was imprisoned in 2008 by the previous military regime for his activism.
In November 2021, Phyo Zayar Thaw was arrested during a raid on an apartment complex in Myanmar’s biggest city, Yangon. He was accused of planning attacks on junta targets and charged under the Counterterrorism Law and the Public Property Protection Act, according to local media.
Ko Jimmy became a prominent student activist in Myanmar during the mass popular uprising against the then-military regime in 1988. He spent about 15 years behind bars for his activism and involvement in the 8888 demonstrations and 2007 Saffron Revolution.
According to local media, Ko Jimmy was detained in October 2021, accused of organizing guerrilla attacks on junta targets and charged with treason and terrorism offenses. He was also wanted by the regime for allegedly inciting unrest because of social media posts criticizing the coup.
Since seizing power,
the military junta led by Min Aung Hlaing has embarked on a bloody crackdown against any opposition to its rule. Nearly 15,000 people have been arrested and more than 2,000 killed by military forces in that time, according to the Assistance Association for Political Prisoners.
The military has been accused of
crimes against humanity and war crimes by the US, UN and other international bodies as it
attempts to assert control over the people, who continue to wage
a mass resistance campaign.
“ The junta’s barbarity and callous disregard for human life aims to chill the anti-coup protest movement,” Human Rights Watch’s Pearson said Monday.
“ European Union member states, the United States, and other governments should show the junta that there will be a reckoning for its crimes.”
ကမ္ဘာကျန်းမာရေးအဖွဲ့ချုပ် WHO ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် Tedros A Ghebreyesus က မျောက်ကျောက်ရောဂါကို ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေး အရေးပေါ်အခြေနေသတ်မှတ်
မျောက်ကျောက်ရောဂါ အလျှင်အမြန် ပျံပွားကူးစက်နေတာဟာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အရေးပေါ် ကျန်းမာရေး အခြေအနေတရပ် ဖြစ်တယ်လို့ ကမ္ဘာကျန်းမာရေးအဖွဲ့ချုပ် WHO ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် Tedros A Ghebreyesus က စနေနေ့က သတင်းမီဒီယာတွေကို ပြောပါတယ်။
“ ကမ္ဘာတလွှား မျောက်ကျောက်ရောဂါ ဖြစ်ပွါးနေတဲ့ အခြေနေကို ကြည့်ပြီး ဒါဟာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးအရ အရေးပေါ်အခြေ ဖြစ်တယ်လို့ ကျနော်တို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်ပါတယ်။”
ဒီလို နိုင်ငံတကာအတွက် စိုးရိမ်ရတဲ့ အများပြည်သူ အရေးပေါ်ကျန်းမာရေး အခြေအနေအတွက် နိုင်ငံအားလုံးက ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ပြီး ဝိုင်းဝန်း တုံပြန်ဆောင်ရွက်ကြဖို့အတွက် အချက်ပေးလိုက်တာဖြစ်တယ်လို့လည်း သူကပြောပါတယ်။ ဒါအပြင် တကမ္ဘာလုံး အတိုင်းအတာနဲ့ ကုသမှုတွေ၊ ကာကွယ်ဆေးတွေ ဝေမျှပေးကြဖို့ နဲ့ ရန်ပုံငွေတွေကိုလည်း ထည့်ဝင်ပေးကြဖို့ သူက တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။
အခုဆိုရင် နိုင်ငံနဲ့ ဒေသပေါင်း ၇၅ ခုမှာ ဒီရောဂါဖြစ်ပွါးသူဟာ ၁၆ ၀၀၀ ကျော်နေပြီဖြစ်ပြီး သေဆုံးရသူက ၅ ဦး ရှိနေပြီ လို့လည်း ပြောပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ဇွန်လကုန်ကဆိုရင် အဲဒီရောဂါဖြစ်ပွားသူပေါင်း ၃ ထောင်သာရှိပါတယ်။ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုမှာတော့ သောကြာနေ့က ပထမဦးဆုံး မျောက်ကျောက်ရောဂါဖြစ်ပွားတဲ့ ကလေး ၂ ဦးကို တွေ့ရှိထားပါတယ်။
အခု လက်ရှိမှတ်တမ်းတွေအရ ဥရောပ နဲ့ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုမှာဆိုရင် အဲဒီရောဂါဖြစ်ပွားကြသူ အားလုံးနီးပါးလိုလိုဟာ အမျိုးသားချင်း လိင်ဆက်ဆံကြသူတွေ ဖြစ်နေတာ တွေ့ရပါတယ်။
မြန်မာစစ်တပ် အနေနဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို အကျဉ်းထောင်ထဲမှာ ထိန်းသိမ်းထားတာမျိုး မလုပ်ဖို့ အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအဖွဲ့ အာဆီယံရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ်က ဒီကနေ့ တိုက်တွန်း
မြန်မာစစ်တပ် အနေနဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို အကျဉ်းထောင်ထဲမှာ ထိန်းသိမ်းထားတာမျိုး မလုပ်ဖို့ အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအဖွဲ့ အာဆီယံရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ်က ဒီကနေ့ တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အပေါ် သက်ညှာခွင့်ပေးဖို့ အာဆီယံ အထူးကိုယ်စားလှယ် တာဝန်ယူထားတဲ့ ကမ္ဘောဒီးယား နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Prak Sokhonn က ဒီသီတင်းပတ်ထဲ မြန်မာနိုင်ငံကို သွားရောက်မယ့် ခရီးစဉ်မတိုင်ခင် တောင်းဆိုလိုက်တာပါ။
မြန်မာအပါအဝင် အာဆီယံ ၁၀ နိုင်ငံရဲ့ မြန်မာ့အရေး ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ရပ် အကောင်အထည်ဖော်မှု တစိတ်တပိုင်းအနေနဲ့ လာမယ့် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မှာ မြန်မာနိုင်ငံကို ဒုတိယအကြိမ် သွားရောက်မယ့်အကြောင်း ကမ္ဘောဒီးယား နိုင်ငံခြားရေးဌာန ပြောခွင့်ရက ပြောပါတယ်။
ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး ပြဿနာတွေကို ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်း ဖြေရှင်းပြီး တိုင်းပြည်ကို ပုံမှန် အခြေအနေ ပြန်ရောက်အောင် ပြန်လည် သင့်မြတ်ရေး ကြိုးပမ်းတဲ့နေရာမှာ အရေးပါတဲ့ အခန်းကဏ္ဍမှာ ရှိနေတယ်ဆိုတာကို မြန်မာပြည်သူတွေသာမက ကမ္ဘာကပါ အသိအမှတ်ပြုထားသူ ဖြစ်တယ်လို့ဆိုပြီး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို အကျဉ်းထောင်ထဲမှာ ခုလိုပုံစံနဲ့ ဆက်လက် ဖမ်းဆီးထားတာမျိုး မလုပ်ဖို့ အထူး ကိုယ်စားလှယ်က မြန်မာစစ်တပ်ကို ပေးပို့တဲ့စာထဲမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
စစ်တပ် အာဏာသိမ်းမှုနောက်ပိုင်း ဖမ်းဆီး ထိန်းသိမ်းခံထားရတဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ပြီးခဲ့တဲ့ သီတင်းပတ်ထဲမှာပဲ အာဏာပိုင်တွေက နေပြည်တော် အကျဉ်းထောင်ကို ပြောင်းရွှေ့ခဲ့တာပါ။ ဒီအတွက် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ ကုလသမဂ္ဂ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာက စစ်ကောင်စီကို ဝေဖန်ထားပါတယ်။
စစ်ကောင်စီကတော့ တရားရုံးတွေက ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို စီရင်ချက်ချပြီး ဖြစ်တာကြောင့် ပြစ်မှုဆိုင်ရာ ထောင်ကို ပြောင်းရွှေ့တာဖြစ်တယ်လို့ သတင်းထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ လက်ရှိမှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို စွပ်စွဲထားတဲ့ အမှုပေါင်း ၁၈ ခုထက်မနည်းရှိနေပြီး ဒီထဲက ၆ မှုအတွက် ထောင်ဒဏ် ၁၁ နှစ် ပြစ်ဒဏ် ချမှတ်ထားပြီး ဖြစ်ပါတယ်။
ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ထောင်ဝင်စာ ပို့ခွင့်ရ
ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းကပဲ နေပြည်တော် အကျဉ်းထောင်ကို ပြောင်းရွှေ့ခံခဲ့ရတဲ့ နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ဒီကနေ့ ပထမဆုံးအကြိမ် အကျဉ်းထောင်ထဲ ထောင်ဝင်စာ ပေးခွင့်ရတယ်လို့ နီးစပ်တဲ့ အသိုင်းအဝိုင်းက ပြောပါတယ်။
အကျဉ်းထောင် စည်းမျဉ်းတွေအတိုင်း လိုက်နာကျင့်သုံးခွင့်နဲ့ နေထိုင်ခွင့် ပြုထားပြီး အကျဉ်းဦးစီးဘက်က သီးသန့် စီစဉ်ပေးထားတဲ့ ဝန်ထမ်း ၆ ယောက်ကို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဘေးနားမှာ ထားပေးတယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။ စစ်ကောင်စီဘက်ကတော့ နေပြည်တော် အကျဉ်းထောင်ထဲကို ပြောင်းရွှေ့လိုက်တယ်ဆိုတာကိုသာ အတည်ပြုပြီး တခြားကိစ္စ အသေးစိတ် ပြောဆိုခြင်း မရှိသေးပါဘူး။
ဒီကနေ့ နေပြည်တော်အကျဉ်းထောင်မှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၊ သမ္မတဦးဝင်းမြင့် နဲ့ NLD အစိုးရလက်ထက် အစိုးရအဖွဲ့ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဦးမင်းသူတို့ကို စွဲဆိုထားတဲ့ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲမှာ မဲမသမာမှု ဖြစ်အောင် လုပ်တယ်ဆိုတဲ့ အမှုကို ဆက်လက် စစ်ဆေးကြားနာခဲ့ပါတယ်။
ရုံးချိန်းမှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ကျန်းကျန်းမာမာ တွေ့ရပြီး သမ္မတ ဦးဝင်းမြင့်ကတော့ စဖမ်းချိန် ကတည်းကထားတဲ့အတိုင်း နေအိမ်အကျယ်ချုပ်မှာ နေပြီး လာရောက် ကြားနာတယ်လို့ သိရပါတယ်။
ဒီနေ့ရုံးချိန်းမှာ ပြန်ခေါ်သက်သေအဖြစ် ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးရဲရင့်လွင်ကို စစ်ဆေးခဲ့ပါတယ်။ ဒီကနေ့ စစ်ဆေးတဲ့အမှု အပါအဝင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အပေါ် စွဲဆိုထားတဲ့ အမှုတွေနဲ့ပတ်သက်လို့ တရားရုံး ကြားနာမှုတွေကို သတင်းထောက်တွေ လာရောက်ခွင့် မရှိသလို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ ရှေ့နေတွေကိုလည်း အမှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး သတင်းမီဒီယာတွေကို မပြောဖို့ စစ်ကောင်စီက ပိတ်ပင်ထားပါတယ်။
လတ်တလောအချိန်ထိတော့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို စွပ်စွဲထားတဲ့ အမှုပေါင်း ၁၈ ခုထက်မနည်းရှိနေပြီး ဒီထဲက ၆ မှုအတွက် ထောင်ဒဏ် ၁၁ နှစ် ပြစ်ဒဏ် ချမှတ်ထားပြီး ဖြစ်ပါတယ်။
#ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် #ဦးရဲရင့်လွင် #သမ္မတဦးဝင်းမြင့် #နေပြည်တော်အကျဉ်းထောင် #အဂတိလိုက်စားမှု #ဗွီအိုအေ
